طَنز، هنری است که عدم تناسبات در عرصه‌های مختلف  را که در ظاهر متناسب به نظر می‌رسند، نشان می‌دهد و این خود مایه خنده می‌شود. هنر طنزپرداز، کشف و بیان هنرمندانه و زیبایی‌شناختی عدم تناسب در این «متناسبات» است.

طنز واژه‌ای عربی است و در واژه به معنای مسخره کردن، طعنه زدن، عیب کردن، سخن به رموز گفتن و به استهزا از کسی سخن گفتن است. معادل انگلیسی طنز satire است که از satira در لاتین گرفته شده که از ریشه satyros یونانی است. satira نام ظرفی پر از میوه‌های متنوع بود که به یکی از خدایان کشاورزی هدیه داده شده بود و به معنای واژگانی "غذای کامل" یا "آمیخته‌ای از هرچیز" بود.

در ادبیات طنز به نوع خاصی از آثار منظوم یا منثور ادبی گفته می‌شود که اشتباهات یا جنبه‌های نامطلوب رفتار بشری، فسادهای اجتماعی و سیاسی یا حتی تفکرات فلسفی را به شیوه‌ای خنده دار به چالش می‌کشد.
در تعریف طنز آمده است: "اثری ادبی که با استفاده از بذله، وارونه سازی، خشم و نقیضه، ضعف ها و تعلیمات اجتماعی جوامع بشری را به نقد می‌کشد."
 

دكتر جانسون طنز را اين گونه معنی می‌کند: "شعری که در آن شرارت و حماقت سانسور شده باشد."

استعمال كلمه طنز برای انتقادی که به صورت خنده آور و مضحک بیان شود در فارسی معاصر سابقه زیاد طولانی ندارد. هرچند که طنز در تاریخ بیهقی و دیگر دیگر آثار قدیم زبان فارسی به کار رفته، ولی استعمال وسیعی به معنای satire اروپایی نداشته است. در فارسی، عربی و ترکی کلمه واحدی که دقیقا این معنی را در هر سه زبان برساند وجود نداشته است. سابقا در فارسی هجو به کار می‌رفت که بیشتر جنبه انتقاد مستقیم و شخصی دارد و جنبه غیر مستقیم ساتیر را ندارد و اغلب آموزنده و اجتماعی هم نیست. در فارسی هزل را نیز به کار برده اند که ضد جد است و بیشتر جنبه مزاح و مطایبه دارد.

طنز تفکر برانگیز است و ماهیتی پیچیده و چند لایه دارد. گرچه طبیعتش بر خنده استوار است، اما خنده را تنها وسیله‌ای می انگارد برای نتیل به هدفی برتر و آگاه کردن انسان به عمق رذالت ها. گرچه در ظاهر می خنداند، اما در پس این خنده واقعیتی تلخ و وحشتناک وجود دارد که در عمق وجود، خنده را می خشکاند و انسان را به تفکر وا می‌دارد. به همین خاطر در باره طنز گفته اند: "طنز یعنی گریه کردن قاه قاه، طنز یعنی خنده کردن آه آه."

طنز در ذات خود انسان را برمی آشوبد، بر تردیدهایش می افزاید و با آشکار ساختن جهان همچون پدیده‌ای دوگانه، چندگانه یا متناقض، انسان ها را از یقین محروم می‌کند. جان درایدن در مقاله "هنر طنز" ظرافت طنز را به جدا کردن سر از بدن با حرکت تند و سریع شمشیر تشبیه می‌کند، طوری که دوباره در جای خود قرار گیرد.

در میان شاعران یونان و روم، شعرهای طنز آرخیلوخوس، هیپوناکس، آریستوفان، لوسیلیوس، هوراس و جوونال قدیمی ترین نمونه هاست. 

برای خواندن طنز به ادامه مطلب کلیک کنید

امید است همیشه مانند گل راطراوت و شاداب باشید.

یکی روزگار و دیگری آموزگار.

اولی به بهای زندگی ات

دومی به بهای زندگی اش.

ای معلم پیروز و پرتوان باشید.

فردوسي، شكوه حماسه

شاهنامه، تبارنامه ملت كهن ماست كه در هرم جگرسوز ايام، همواره همچون سروي سايه‏‏فكن خستگان و مشتاقان ايران زمين را به خنكاي خويش فراخوانده است. ...

‌این زمستان 
گویا 
غم پنهان  دارد 
ڪه در این موعد سرد 
عوض برف
 به چشمش "نم باران" دارد...

#حمزه_علیزاد

‌
@Pretty_life

میان ماندن و نماندن
فاصله تنها یک حرف ساده بود

از قول من به باران بی امان بگو :
دل اگر دل باشد ،
آب از آسیاب علاقه اش نمی افتد

#سید_علی_صالحی
@Pretty_life

شده ای راز به این جان ؛ چونان جان نگه می دارم

یوسُف قصه ی جان ! منت سِرِّ پنهان نگه می دارم

شاه بانویِ دلم ! غصه ی تو ؛ دردِ دل ماست مگر ؟

تا که غصه رسدت بهرِ دلجویی دامان نگه می دارم 

چشم دارم که بسازم از برای دلِ تو خانه ی عشق

مشکنی عهدِ مرا ؟ عهد و پیمان نگه می دارم

گفته شد می آیی زین خبرت خواب ز من بر گشته

تا آمدنت ؛ ذوق کنان ؛ چشمان نگه می دارم

آدم چقدر زود پیر می شود 
وقتی احساسش ، اضافه تر از درک آدم هاست

You may lose people you love, you may lose the things you have, 
But, whatever happens, never lose yourself.

ممکن است آدم هایی را که دوست داری یا چیزهایی که داری را از دست بدهی ولی هر چه که اتفاق میافتد، خودت را از دست نده.

@sheerreno
تا آئینه رفتم که بگیرم 
خبر از خویش

دیدم که در آن آئینه 
هم جز تو کسی نیست ...

 #هوشنگ_ابتهاج
@sheerreno
هنوز دیر نیست

هنوز صبر من؛
به قامت بلند آرزوست...

من و عشق و دل دیوانه بساطی داریم
عقل هی فلسفه می‌بافد و ما می‌خندیم